1. Ga voor jezelf na: waar krijg ik energie van? Waaraan wil ik écht tijd besteden?

Breng dat voor werk én privé in kaart. Denk bij energie niet alleen aan inspanning maar ook aan ontspanning. Vraag jezelf af: wanneer is werk en privé voor mij in balans? Dat hoeft natuurlijk geen fifty-fifty combinatie te zijn in tegenstelling tot wat het woord balans doet vermoeden. Welke combinatie van werk – privé werkt voor jou het beste? Hoeveel tijd wil jij besteden aan werk en aan privé? En aan welke privé-zaken geef jij de voorkeur? Maak vervolgens bewuste keuzes en probeer daarnaar te leven. Leer aan te geven wat je wilt en wat jouw grenzen zijn zowel in werk als privé.

2. Hoe wil jij werk en privé combineren?

Werkt het voor jou het beste als werk en privé door elkaar heen lopen, zodat jij op werk tijd kunt besteden aan privé zaken en andersom? Vind je het prettig om zoveel mogelijk zelf te bepalen wat je wanneer doet? Of werkt het voor jou beter als jij werk en privé zoveel mogelijk gescheiden houdt, zodat jij je of op het één of op het ander kunt focussen? Of kies je liever een manier van werken er tussenin: zoveel mogelijk focus op werk met aandacht voor privé zaken als het echt nodig is? Wat heeft jouw voorkeur? Als je hebt bepaald welke manier van werken en leven het beste bij jou past, probeer dat dan ook zoveel mogelijk te doen.

3. Bedenk wat de combinatie werk – privé jou brengt in plaats van wat het jou kost.

Werk en privé concurreren met elkaar in tijd en energie. Dat kan tot overbelasting en stress leiden. Een goede combinatie van werk en privé kan elkaar juist verrijken en aanvullen. Voor veel mensen geeft het voldoening om tijd en aandacht aan beide onderwerpen te besteden. Daarnaast kunnen vaardigheden en sociale contacten die je privé op doet, ook in jouw werk waardevol zijn. Denk aan bestuursfuncties, vrijwilligerswerk en ja, ook aan het opvoeden van kinderen. Stel jezelf dus de vraag: wat brengt een goede combinatie van werk – privé mij?

4. Benoem jouw wensen en maak het bespreekbaar met jouw leidinggevende.

Werk-privé balans is een dynamisch proces en kan variëren afhankelijk van de fase van jouw leven. Heb je (nog) geen kinderen en wil je full time werken om bijvoorbeeld naar een verre vakantiebestemming te kunnen? Heb je jonge kinderen en wil je iets minder werken, zodat je meer flexibiliteit hebt? Of wil je nu jouw kinderen ouder zijn weer meer werken? Uiteraard ben je hiervoor afhankelijk van de organisatie waar je werkt, maar het begint vaak bij het stellen van de vraag.

5. Zorg voor steun als leidinggevende en als organisatie.

Werk – privé balans is niet alleen een individuele keuze maar mede afhankelijk van de context van de organisatie waar je werkt en de leidinggevende die je hebt. Beiden hebben daarin hun eigen rol. Een organisatie kan voorzieningen en regelingen in het leven roepen die de combinatie van werk en privé-leven ondersteunen, zoals flexibiliteit in tijd en ruimte van werken en zorg- en verlofregelingen. De steun van de direct leidinggevende is zeer belangrijk. Denk aan emotionele steun, steun in het gebruik maken van regelingen en voorbeeld gedrag in het combineren van werk en privé. Een manager kan grenzen stellen tussen werk en privé, bijvoorbeeld door te sturen op eigen verantwoordelijkheid en resultaat.

Wederzijdse flexibiliteit tussen organisaties en individuen is een mooi streven dat onherroepelijk leidt tot vermindering van stress en burn-out.